Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe – pytania i odpowiedzi

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe – pytania i odpowiedzi

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Jakie zmiany nastąpiły w dobrowolnych ubezpieczeniach od 1 stycznia 2022 r.? Dowiedz się tego czytając ten post.

Ważniejsze zmiany to:

• objęcie ubezpieczeniem dobrowolnym następuje tylko na podstawie zgłoszenia złożonego na dokumencie ZUS ZUA, nie działa już tzw. zgłoszenie dorozumiane
• nieterminowe opłacenie składek na dobrowolne ubezpieczenie nie powoduje jego ustania; aby nie płacić składek na to ubezpieczenie konieczne będzie wyrejestrowanie się z niego; zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu będzie przysługuje w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku;
• odstawa wymiaru zasiłku nie będzie ustalana na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków (bez względu na ich rodzaj) nie będzie przerwy albo przerwa będzie krótsza niż miesiąc kalendarzowy (obecnie, aby obliczyć na nowo podstawę wymiaru zasiłku, przerwa w pobieraniu zasiłków musi wynosić co najmniej 3 miesiące kalendarzowe);
• okres zasiłkowy, określający łączny czas, przez który można pobierać zasiłek chorobowy, nadal, co do zasady, będzie wynosił 182 dni, a w przypadku gdy niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży – 270 dni; do tego samego okresu zasiłkowego oprócz nieprzerwanych okresów niezdolności do pracy, będą wliczane także wszystkie okresy poprzedniej niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni, nawet jeżeli będą spowodowane różnymi chorobami; wyjątek przewidziano dla niezdolności do pracy występującej w trakcie ciąży, która mimo przerwy
  nie dłuższej niż 60 dni od poprzedniej niezdolności do pracy, nie będzie wliczana do jednego okresu zasiłkowego z niezdolnością do pracy przypadającą przed tą przerwą zasiłek chorobowy po ustaniu ubezpieczenia można pobierać z założenia jedynie przez okres nie dłuższy niż 91 dni, nawet jeśli nie zostanie wykorzystany pełny 182-dniowy okres zasiłkowy; ograniczenie to nie ma zastosowania do osób chorych na gruźlicę, niezdolnych do pracy w okresie ciąży, niezdolnym do pracy wskutek poddania się niezbędnym badaniom przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania tychże;
• prawo do zasiłku macierzyńskiego uzyskają kobiety, które urodziły dziecko po ustaniu ubezpieczenia, jeśli ubezpieczenie to ustało z powodu śmierci pracodawcy; jeśli umowa o pracę wygaśnie z powodu śmierci pracodawcy, to do dnia porodu kobieta będzie mogła otrzymywać zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego

W okresie od dnia objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym do dnia jego ustania płatnik jest zobowiązany do rozliczania i opłacania składki chorobowej za każdy miesiąc trwania tego ubezpieczenia. Za okres objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym składki na to ubezpieczenie będą dochodzone przez organ rentowy przymusowo.

Kto może być objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym?

Dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym może być objętym TYLKO ten, kto obowiązkowo podlega ubezpieczeniom społecznym. Zatem to ubezpieczenie dotyczy m. in. osoby, która:

• prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą lub współpracuje przy takiej działalności jako osoba bliska
• wykonuje pracę nakładczą
• pracuje na podstawie umowy zlecenia lub równoważnej (lub współpracuje przy wykonywaniu takiej umowy jako osoba bliska)
• współpracuje z przedsiębiorcą korzystającym z ulgi na start
• jest osobą duchowną

Od kiedy następuje objęcie ubezpieczeniem?

Od 1 stycznia 2022 r. objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego w zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych, jednak nie wcześniej niż od dnia, w którym to zgłoszenie zostanie złożone w ZUS.

WAŻNE! Objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym następuje OD DNIA WSKAZANEGO W ZGŁOSZENIU tylko wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych nastąpi:

• w ciągu 7 dni od dnia powstania obowiązku ubezpieczeń społecznych,
• do końca stycznia danego roku kalendarzowego – w przypadku przedsiębiorcy, który rozpoczął lub wznowił prowadzenie działalności gospodarczej w styczniu i korzysta z małego ZUS-u; jeśli jednak do końca miesiąca brakuje mniej niż 7 dni – w terminie 7 dni.

Przykład:

Jakub prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą od 1 marca 2017 roku. Tego dnia powstał dla niego obowiązek ubezpieczeń społecznych. Od tego dnia mógł przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Jednak zgłoszenie do ubezpieczeń złożył do ZUS dopiero 12 marca 2017 roku, czyli 5 dni po terminie. W zgłoszeniu wskazał, że chce być objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 1 marca 2017 roku. Ponieważ jednak zgłosił się do ubezpieczeń społecznych po 12 dniach, a nie w ciągu 7 dni, zostanie objęty ubezpieczeniem chorobowym dopiero od dnia zgłoszenia czyli od 12 marca 2017 roku.

Kiedy ustaje dobrowolne ubezpieczenie chorobowe?

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje: 

• od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z tego ubezpieczenia, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony w ZUS-ie
• od dnia, w którym ustanie tytuł do podlegania temu ubezpieczeniu (np. od dnia zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej).

Działalność gospodarcza + umowa o pracę – co z ubezpieczeniem chorobowym?

Przedsiębiorca, który opłaca za siebie ZUS i dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, może być jednocześnie zatrudniony na etacie. Jeśli chociaż w jednym miesiącu uzyska z umowy o pracę przychód w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia, wtedy z racji prowadzonej działalności nie będzie w danym miesiącu podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, a to spowoduje ustanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Gdyby w kolejnym miesiącu ze stosunku pracy ponownie uzyskał przychód niższy niż minimalna płaca, wtedy znów może zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Przykład:

Pani Anna prowadzi działalność gospodarczą od maja 2021 roku. Zgłosiła się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Od 1 lutego 2022 r. pani Anna zatrudniła się dodatkowo na podstawie umowy o pracę w wymiarze 4/5 etatu z miesięcznym wynagrodzeniem 2800 zł. Nadal opłaca z działalności gospodarczej składki ZUS i dobrowolne chorobowe.

W kwietniu 2022 r. pani Anna otrzymała premię w wysokości 500 zł. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z umowy o pracę za kwiecień 2022 r. przekroczyła kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę.  Zatem pani Anna w kwietniu 2022 r. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z działalności gospodarczej. Od 1 kwietnia 2022 r. wygasa również jej dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Pani Anna powinna wyrejestrować się z ubezpieczeń społecznych od 1 kwietnia 2022 r. i ponownie zgłosić do nich od 1 maja 2022 r. Jeśli chce kontynuować dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, powinna to zaznaczyć w składanym zgłoszeniu. Jeśli pani Anna przekaże zgłoszenie do ZUS do 8 maja, to będzie objęta dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 1 maja 2022 r. 

Jakie wynikają korzyści z opłacania dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego?

Osobom, które są objęte ubezpieczeniem chorobowym dobrowolnie lub obowiązkowo przysługują świadczenia chorobowe z ZUS: zasiłek macierzyński, zasiłek chorobowy, zasiłek opiekuńczy czy  świadczenie rehabilitacyjne. Zasiłek macierzyński przysługuje niezależnie od tego, jak długo ma się ubezpieczenie chorobowe.

Czym skutkują zaległości w opłacaniu składek?

Zaległość w składkach na ubezpieczenia społeczne nie powoduje ustania dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, ale może mieć wpływ na prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Automatyczna wypłata świadczenia chorobowego jest przyznawana jedynie w sytuacji, gdy zadłużenie przedsiębiorcy z tytułu składek ZUS nie przekracza kwoty równej 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2022 roku pensja minimalna wynosi 3010 zł, to znaczy, że zadłużenie przedsiębiorcy wobec ZUS nie może przekroczyć kwoty 30,10 zł.

Materiały udostępniane na stronie nie stanowią opinii prawnych, urzędowej interpretacji przepisów ani innego oficjalnego stanowiska organów państwowych i nie mogą być stosowane jako zastępstwo materiałów urzędowych, których treść określają obowiązujące przepisy prawa.